Historia Sołectwa Werechanie

Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się w roku 1446, jednak najprawdopodobniej chodziło raczej o miejsce topograficzne niż wieś, która wówczas jeszcze raczej nie istniała. W roku 1472 Werechanie były wsią królewską należącą do starostwa bełskiego i liczyły 9 łanów użytków. W sierpniu 1535 roku rozgraniczono wsie królewskie Werechanie i Tarnawatkę od wsi ziemiańskich Niemirówka i Krynice. W rejestrze poborowym z 1531 roku zanotowano to 2 ¾ łana użytków, a w 1578 roku już 9 łanów użytków, 8 zagrodników z ziemią, 2 komorników z bydłem, 4 komorników, 2 rzemieślników i cerkiew. W roku 1565 Werechanie zostały zamienione za Damienice i trafiły w ręce Oleśnickich, którzy założyli tu folwark. Zmniejszyli oni daniny w naturze z zamian za pracę w folwarku. We wsi było wówczas 35 kmieci na półłankach, 10 zagrodników, 9 bartników, 7 komorników, karczmarz, pop z ½ łana, młynarz i staw. Już po kilku latach rządów Oleśnickich transakcja została skasowana, a wieś powróciła do starostwa bełskiego. Po utworzeniu starostwa tarnawackiego Werechanie weszły w jego skład. Od końca XVI wieku do lat 80-tych XVIII wieku starostwo tarnawackie było w dzierżawie u Zamoyskich. Następnie skonfiskował je rząd austriacki.

 Tuż po I rozbiorze Polski rząd austiacki rozpoczą starania o zamianę starostwa tarnawackiego na dobra solne Korsowo, będące własnością hrabiego Tadeusza Dzieduszyckiego (1724-1777), cześnika wielkiego koronnego, którego żoną była Salomea Tremblińska. W roku 1812 w efekcie działów rodzinnych dawne starostwo tarnawackie: Tarnawatkę, Majdan Zielone, Łuszczacz, Hutę, Szur Nowy, Majdan Mały, Majdan Wielki, Pańków, Werechanie i Wieprzów posiadł syn Tadeusza – Józef Dzieduszycki (1772-1847), żonaty z Pauliną z Działyńskich, a w dalszej kolejności ich jedyny syn Włodzimierz (1825-1899), żonaty z Alfonsyną Miączyńską. Od roku 1897 dobra tarnawackie były w posiadaniu Miączyńskich, którzy sprzedali je około 1900 roku Janowi i Elżbiecie z Krasińskich Tyszkiewiczom mieszkającym na stałe w Wace. Majątkiem Tarnawatka zarządzał do 1903 roku Stanisław Pietraszkiewicz, a następnie Wacław Giżycki.

 Najstarsza informacja o cerkwi w Werechaniach pochodzi z roku 1564. Informują o niej także źródła z końca XVI wieku i początku XVII wieku. W roku 1680 wzniesiono tu następną cerkiew. W roku 1761 notowano w Werechaniach drewnianą cerkiew parafialną p.w. św. Praksedy, należącą do dekanatu tomaszowieckiego. Kolejną drewnianą cerkiew wzniesiono we wsi w roku 1767. W roku 1947 cerkiew spłonęła, a w jej miejscu w latach 1991-1992 wzniesiono kaplicę rzymskokatolicką, filię parafii w Rachaniach. Do połowy XIX wieku wokół cerkwi istniał cmentarz grzebalny. W późniejszym okresie mieszkańcy Werechań chowali zmarłych na cmentarzu w Grodysławicach. Współcześnie przy kaplicy istnieje cmentarz rzymskokatolicki o powierzchni 0,26 ha.

 Według spisu z 1827 roku wieś wchodziła w skład powiatu tomaszowskiego i parafii Łabunie. Było w niej wówczas 58 domów i 371 mieszkańców. W 1880 roku we wsi było 31 domów, z czego 27 włościańskich i 432 mieszkańców: 20 Żydów i 180 prawosławnych. Włościanie mieli w posiadaniu 298 mórg ziemi. Folwark był częścią dóbr Tarnawatka i liczyłsobie 132 morgi ziemi ornej, 21 mórg łąk, 1 morgę pastwisk, 3 morgi wody i 11 mórg nieużytków. Na terenie folwarku był jeden budynek murowany 14 drewnianych oraz tartak wodny i smolarnia.

 Spis z 1921 roku podaje, że we wsi było 80 domów i 473 mieszkańców, w tym 55 Ukraińców i 21 Żydów, z kolei w folwarku były 2 domy i 39 mieszkańców, samych Polaków. W lipcu 1943 roku Werechanie zostały wysiedlone przez Niemców.